Failed back syndrome (Σύνδρομο αποτυχημένης επέμβασης)
Το σύνδρομο Failed Back Surgery Syndrome (FBSS ) στην Ελλάδα χαρακτηρίζεται και ως «σύνδρομο αποτυχημένης χειρουργικής επέμβασης». Το σύνδρομο αυτό αφορά στον χρόνιο ριζιτιδικό ή οσφυαλγικό πόνο που εμφανίστηκε μετά από χειρουργική επέμβαση. Παρ΄ όλα αυτά, έχει επιστημονικά τεκμηριωθεί ότι ο μετεγχειρητικός πόνος του FBSS μπορεί να εμφανιστεί ως υποτροπή στην ίδια περιοχή που υποβλήθηκε σε επέμβαση, ακόμη και μετά από ένα πολύ επιτυχημένο χειρουργείο.
Ο πόνος είναι χρόνιος, μπορεί να είναι και εντονότερος του πόνου που αντιμετώπιζε ο ασθενής πριν από το χειρουργείο. Αποτελεί μια σοβαρή χρόνια πάθηση που στην πορεία εξαντλεί τον ασθενή και ψυχολογικά. Κατά τα τελευταία χρόνια, η επιστημονική έρευνα επικεντρώνεται πλέον περισσότερο στον πιθανό μηχανισμό του πόνου, δηλαδή τον νευροπαθητικό πόνο και την κατανομή του.
Το συνηθέστερο σημείο εκδήλωσης του συνδρόμου είναι η οσφυϊκή μοίρα. Επίσης, εμφανίζεται συχνότερα σε ασθενείς με πλάγια στένωση στα τρήματα από όπου εξέρχονται τα νεύρα και έχουν υποβληθεί σε επέμβαση.
Οι παράγοντες που συμβάλουν στην εμφάνιση του Failed Back Syndrome είναι ο ασθενής να έχει υποβληθεί και σε προηγούμενη/ες χειρουργικές επεμβάσεις στο ίδιο σημείο, να πάσχει από κατάθλιψη ή αγχώδη διαταραχή, να είναι παχύσαρκος, διαβητικός ή να καπνίζει καθώς όλοι είναι παράγοντες καθυστέρησης στην επούλωση του χειρουργικού τραύματος.
Ο ιατρογενείς παράγοντες μπορεί να είναι:
- Ο τραυματισμό ενός νεύρου κατά την επέμβαση
- Η μόλυνση από μικρόβιο κατά την επέμβαση ή άμεσα μετεγχειρητικά
- Η «νόσος του γειτονικού διαστήματος», δηλαδή ο εκφυλισμός παρακειμένου της σπονδυλοδεσίας δίσκου στο άνω ή κάτω όριο αυτής από την αλλαγή κατανομής του φορτίου στη σπονδυλική στήλη μετά την επέμβαση.
- Η δημιουργία νέας δισκοκήλης ως υποτροπή της επέμβασης.
- Η επιδείνωση μίας υπάρχουσας οσφυϊκής στένωσης.
Το Failed Back Surgery Syndrome είναι ο εφιάλτης κάθε Χειρουργού σπονδυλικής στήλης. Αποτελεί ταυτόχρονα και έναν επιπλέον λόγο, οι επεμβάσεις στην σπονδυλική να γίνονται από εξειδικευμένο και με εμπειρία χειρουργό σπονδυλικής στήλης, ώστε να ελαχιστοποιείται ο κίνδυνος τραυματισμού ή υποτροπών και να αποφεύγεται η ακινητοποίηση της σπονδυλικής στήλης σε θέσης μη ισορροπίας. Το ίδιο ισχύει και για την μετέπειτα αντιμετώπισή του.
Η θεραπεία ασθενούς με Failed Back Surgery Syndrome περιλαμβάνει ενδελεχή έλεγχο του είδους του πόνου του ασθενούς, πλήρες ιστορικό (προηγούμενες επεμβάσεις στο ίδιο σημείο, γενική κατάσταση υγείας) μαγνητική τομογραφία με ενδοφλέβιο σκιαγραφικό, αξονική τομογραφία, σπινθηρογράφημα. Επίσης, νευρολογικό έλεγχο για να ανιχνευτούν τυχόν νευρολογικές διαταραχές.
Εάν υπάρχουν διαταραχές όπως ακράτεια ούρων και κοπράνων, νευρολογική επιδείνωση κ.α, ο ασθενής πρέπει να υποβληθεί επειγόντως σε νέα επέμβαση για να μην επιβαρυνθούν – παγιδευθούν επιπλέον, τα πιεζόμενα νεύρα.
Εάν ο πόνος δεν συνοδεύεται από συμπτώματα νευρολογικής βλάβης ώστε να καθιστούν επείγον ένα χειρουργείο, αρχικά χορηγούνται φάρμακα παυσίπονα και μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη, ενώ ο νευροπαθητικός πόνος αντιμετωπίζεται με άλλη κατηγορία φαρμάκων.
Εάν ο πόνος δεν αντιμετωπιστεί, πραγματοποιείται επαναληπτικό χειρουργείο στο ίδιο σημείο, μετά από πλήρη προεγχειρητικό σχεδιασμό.
Μία άλλη θεραπεία που εφαρμόζεται κατά τα τελευταία χρόνια, είναι η διέγερση του νωτιαίου μυελού (SCS) με ειδικές τεχνικές και εμφύτευση συσκευών μικροδιέγερσης στο χειρουργείο.
