Κατάγματα σπονδύλων
Η σπονδυλική στήλη αποτελείται από διαδοχικούς σπονδύλους οι οποίοι στο ενδιάμεσο στηρίζονται στους μεσοσπονδύλιους δίσκους για να απορροφούν τους κραδασμούς. Στο εσωτερικό της, μέσα στον σπονδυλικό σωλήνα βρίσκεται ο νωτιαίος μυελός με όλα τα νεύρα. Οι σπόνδυλοι περιβάλλονται και προστατεύονται από μύες και συνδέσμους.
Είτε πρόκειται για τραυματισμό της σπονδυλικής στήλης είτε για κάταγμα σε οποιοδήποτε σημείο (αυχενική, θωρακική, οσφυϊκή μοίρα), ο ασθενής πρέπει να μείνει ακινητοποιημένος και να μεταφερθεί άμεσα για εξετάσεις και εκτίμηση της βλάβης.
Στη συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων, ο τραυματισμός ή το κάταγμα προκύπτει είτε από τροχαίο ατύχημα ή από πτώση από ύψος και σπανιότερα από εύθρυπτα, λόγω οστεοπόρωσης ή όγκου, οστά. Το κάταγμα στη σπονδυλική μπορεί να είναι σε ένα ή και σε περισσότερα σημεία, ενώ η βαρύτητά του κυμαίνεται από τη δημιουργία ρωγμών έως και την διατομή του νωτιαίου μυελού.
Ο ασθενής μεταφέρεται άμεσα σε νοσοκομείο ή κλινική και υποβάλλεται σε εξετάσεις προκειμένου να διαπιστωθεί το είδος και το μέγεθος της βλάβης. Αν δεν υπάρχει κάταγμα η εξάρθρημα, τότε ο τραυματισμός των μυών αντιμετωπίζεται με ακινητοποίηση, κηδεμόνα, παυσίπονα και αντιφλεγμονώδη ή και φυσιοθεραπεία.
Κάταγμα σπονδυλικής στήλης
Εάν διαπιστωθεί ή υπάρχει υποψία για κάταγμα ή εξάρθρημα σπονδύλων, διενεργούνται και άλλες απεικονιστικές εξετάσεις (αξονική, μαγνητική) και τότε αναλαμβάνει να εκτιμήσει και να αντιμετωπίσει ο εξειδικευμένος Ορθοπαιδικός Χειρουργός Σπονδυλικής Στήλης. Ανάλογα με τη βαρύτητα, το σημείο και το είδος της της κάκωσης, η ταξινόμηση έχει ως εξής:
- Έχει δημιουργηθεί μια ρωγμή σε ένα σπόνδυλο. Η θεραπεία μέχρι την αυτοεπούλωση του οστού, περιλαμβάνει ακινητοποίηση με κηδεμόνα αυχενικό ή οσφυικό ή θωρακοοσφυικό και παυσίπονα για λίγες εβδομάδες.
- Υπάρχει κάταγμα σπονδυλικής στήλης το οποίο χαρακτηρίζεται ως σταθερό. Αυτό σημαίνει ότι δεν εγκυμονεί κίνδυνο για προοδευτική επιδείνωση όπως παραμόρφωση ή βλάβη στο νωτιαίο μυελό. Η θεραπεία είναι επίσης με ακινητοποίηση με κηδεμόνα και όχι υποχρεωτικά με κατάκλιση, για 2-3 μήνες και τη λήψη φαρμάκων για αντιμετώπιση του πόνου και μείωση του οιδήματος.
- Υπάρχει κάταγμα της σπονδυλικής στήλης που χαρακτηρίζεται ως ασταθές διότι εγκυμονεί κίνδυνο σταδιακής επιδείνωσης έως και βλάβης στον νωτιαίο μυελό με μη αναστρέψιμες επιπτώσεις. Συνήθως προκαλεί και χρόνιο πόνο.
- Υπάρχει ένα ή περισσότερα εξαρθρήματα, δηλαδή, μετατόπιση ενός ή περισσότερων σπονδύλων. Εξαιτίας του κινδύνου μεγαλύτερης περαιτέρω μετατόπισης ενός σπονδύλου, υπάρχει ο κίνδυνος νευρολογικής επιδείνωσης.
- Υπάρχει ρήξη του μεσοσπονδυλίου δίσκου, που συνήθως προκαλεί δισκοκήλη.
- Έχει προκληθεί αιμορραγία (θλάση) μέσα στο νωτιαίο μυελό με βλάβες στον νωτιαίο μυελό ο οποίος όμως δεν έχει υποστεί διατομή. Η βλάβη είναι ατελής, δηλαδή, παραμένει ένα μέρος της νευρολογικής λειτουργίας κάτω από το σημείο της κάκωσης και ο ασθενής μπορεί να έχει μερική κίνηση ή να διατηρήσει ένα μέρος της αισθητικότητας στα πόδια.
- Έχει προκληθεί διατομή του νωτιαίου μυελού, δηλ. έχει κοπεί εντελώς, γεγονός που προκαλεί τετραπληγία, δηλαδή κατάργηση κάθε νευρολογικής λειτουργίας κάτω από το σημείο της κάκωσης (κάθε μορφής αισθητικότητας στα πόδια και διαταραχή στην ούρηση και αφοδευση).
Χειρουργική αντιμετώπιση κατάγματος της σπονδυλικής στήλης
Αναλόγως του μεγέθους της βλάβης ενός κατάγματος αλλά και της θέσης του, εφαρμόζονται από εξειδικευμένο Χειρουργό σπονδυλικής στήλης, όπως ο Παύλος Χριστοδούλου:
Για σταθερές βλάβες (ρωγμώδη κατάγματα, μικρής συμπίεσης χωρίς συνδεσμική βλάβη), η θεραπεία είναι συντηρητική με κηδεμόνες και ξεκούραση, ενώ για μεγαλύτερες βλάβες όπως μεγάλης συντριπτικότητας κατάγματα ή κατάγματα εξαρθρήματα ή μόνο εξαρθρήματα, η αντιμετώπιση είναι χειρουργική με σπονδυλοδεσίες λινκ στη νέα σελίδα (πρόσθιες, οπίσθιες, πλάγιες ή συνδυασμός) και πολλές φορές ενίσχυση της σπονδυλοδεσίας και με κυοπλαστική.
